მცენარეები

ჟოფრეის ფიჭვი

ოჯახი  Pinaceae lindl-ფიჭვისებრნი გვარი  PInus- ფიჭვი სახეობა   pinus  Jeffreyi -ჟოფრეის ფიჭვი სამშობლო:  ხმელთაშუაზღვის ოლქი, პორტუგალია, მცირე აზია   20-25 მ სიმაღლის ხეა ქოლგისებრი ვარჯით. ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში  ვ. მირზაშვილს (1934)  აღწერილი აქვს 1 ეგზემპლარი, რომელიც  ერთადერთი ყოფილა, ისიც  მეტად  დაჩრდილული და დაჩაგრული. უზარმაზარი  ხეებისაგან, ტოტების თითქმის 2/3 ნაწილი  შემხმარი ქონია, (ზომით: სიმაღლე-25 მეტრამდე, დიამეტრი- 50სმ) მსხმოიარობა დამაკმაყოფილებელი. ამ პირობებში ეს ეგზემპლარი მალე  დაღუპულა.  ამჟამად ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში ხარობს III სექტორის  N4 თარგში,  რომლის სიმაღლე  არის  45 მეტრი დიამეტრი  55 სმ, ვარჯის პროექცია  15X10მ. კარგად  თესლნაყოფიერობს,. თვითნათესი შემჩნეული არ არის. თესლი საკმაოდ მსხვილი აქვს.   ახალგაზრდობაში ხასიათდება სწრაფი ზრდით, შემდეგ ზრდა  ნელდება, სინათლის მოყვარულია. გამოირჩევა  გვალვაგამძლეობით. იტანს ხანმოკლე  ყინვას. ნიადაგისადმი დაუდევარია-ეგუება მწირ  ნიადაგებს. იზრდება  კლდეებსა და ზღვისპირა  ქვიშნარებზეც.     ფრიად დეკორატიულია. ლამაზია, როგორც სოლიტერად, ისე  ღია ადგილებში პატარა ჯგუფებად, ულამაზესი ხეივნების შესაქმნელად.
სრულად ნახვა...

დასავლეთის აკაკი

ოჯახი - Ulmaceae Mirb-თელასებრნი გვარი -Celtis L-აკაკი სახეობა Celtis occidentalis L-დასავლეთის აკაკი   სამშობლო: ჩრდილოეთ ამერიკა. ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში   I სექტორის  N5 თარგში იზრდება  3 ძირი სხვადასხვა ხნოვანების, რომელთაგანაც ყველაზე დიდი დაახლოებით 40-50 წლიანი დედა მცენარე სიმაღლით აღწევს  18 მ,  დიამეტრით 79სმ,  ვარჯის პროექცია 16X 8მ. ყველაზე  ახალგაზრდა  კი შესაბამისად-8მ, დიამეტრი 10 სმ, ვარჯის პროექცია 8X7. აქვთ ჯანსაღი გარეგნობა. შეფოთვლას იწყებენ და ამთავრებენ აპრილის თვეში, ყვავილობას-იმავე თვეში. ნაყოფი უმწიფდებათ ივლის  აგვისტოში. ფოთოლცვენა ეწყებათ ოქტომბრის პირველ რიცხვებში და უმთავრდებათ იმავე თვის ბოლოს.       სინათლის მოყვარული, მეტად გვალვაგამძლე და სწრაფმზარდია.       დეკორატიულია. გამოიყენება სკვერებსა, ბაღებსა და პარკებში ერთეული და ჯგუფური ნარგაობის სახით. კარგია მშრალი ქვიშიანი ფერდობების გასამწვანებ
სრულად ნახვა...

ბიგნონიასებრი კატალპა

სამშობლო ჩრდილოეთ ამერიკის სამხრეთ  აღმოსავლეთი ნაწილი.   ფოთოლმცვენი 15-20 მეტრამდე  სიმაღლისა და  1-1,2 სმ -დე  დიამეტრის ხეა, გაშლილი ქოლგისებრი ვარჯით. აქვს მსხვილი, კვერცხისებრი, 10-12 სმ სიგრძისა და 10-15 სმ სიგანის  უხეში  ფოთოლი, მსხვილი, თეთრი ფერის ყვავილები, რომელებიც დაფარულია  მოყვითალო-წითელი წინწკლებით. (შიგნიდან გასდევს ორი მოყვითალო ზოლი)-თავმოყრილია ფართო პირამიდულ საგველა ყვავილედში.  ვ. მირზაშვილის  (1934)  ცნობით, ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში 1929 წლისათვის ერთადერთი ახალგაზრდა ეგზემპლარი ყოფილა, რომელიც ამჟამად ამაყად  დგას III  სექტორის N4 თარგში , რომელიც სიმაღლეში აღწევს  14 მეტრს  დიამეტრში 64სმ. ვარჯის პროექცია  4X3მეტრს. ჯანსაღად გამოიყურება, იფოთლება  აპრილ-მაისში. ფოთოლი ცვივა  ოქტომბერ-ნოემბერში, ყვავილობს ივნისში, ნაყოფი უმწიფდება სექტემბერ-ნოემბერში, იძლევა თვითნათესს.    ბიგნონიასებრი კატალპა სინათლის მოყვარულია. დაჩრდილვას ცუდად იტანს. ყინვაგამძლეა, უყვარს ტენი. მშრალ ადგილებში არადამაკმაყოფილებელი ზრდა აქვს. ნიადაგისადმი მომთხოვნია. სწრაფად  იზრდება ტენიან, ნოყიერ, თბილ ნიადაგებზე.. მერქანი მჩატე, მაგრამ მეტად მაგარია,  კარგად მუშავდება და კრიალდება. გამოიყენება  საავეჯო წარმოებაში. ფრიად  დეკორატიულია. იყენებენ სოლიტერად, ჯგუფურ ნარგავებად, ხეივნების  გასაშენებლად  და ქუჩების გასამწვანებლად.  
სრულად ნახვა...

ინდოეთის ლაგერშტრემია, ირმის რქა

ოჯახი -Lythraceae Lindl-ცოცხმაგარასებრნი გვარი -Lagerstroemia L-ლაგერშტრემია სახეობა Lagerstroemia indica L -ინდოეთის  ლაგერშტრემია,  ირმის რქა   სამშობლო ჩინეთი, იაპონია, კორეა.ფოთოლმცვენი დაბალი ტანის ხეა ან ბუჩქია.    ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში ვ. მირზაშვილს 1929 წელს აღწერილი აქვს 10-15 სმ სიმსხოსა და 4-7 სმ სიმაღლის 40-მდე ძირი ლაგერშტრემია. ამჟამად  ზოგი მათგანი ადგილზე არ არის.    დღეისათვის I სექტორის N3 თარგში  იზრდება დიდი ეგზემპლარი, რომელიც სიმაღლით აღწევს 8 მეტრამდე, დიამეტრში 26სმ, ვარჯის პროექცია 6X4. აქვთ კარგი და ჯანსაღი გარეგნობა. იფოთლებიან აპრილში, ყვავიან უხვად და ხანგძლივად (ივლისი-აგვისტო-სექტემბერი) კენწრულ საგველა ყვავილედში თავმოყრილი მეტად ლამაზი, ვარდისფერი ყვავილებით. ფოთოლი სცვივათ სექტემბერ-ოქტომბერში. არ ნაყოფიერობენ. უხვად იძლევიან ძირკვის ამონაყარს.   ინდოეთის  ლაგერშტრემია მრავლდება თესლით და მწიფე  კალმით. თესლიდან მიღებული მცენარე აყვავებას იწყებს 2-3 წლის ხნოვანებაში, ხოლო კალმიდან ერთ წელიწადში. უყვარს განათებული ადგილები. ნიადაგისადმი მომთხოვნი არ არის.    ეფექტური დეკორატიული მცენარეა.ფართოდ იყენებენ ბაღ-პარკებში სოლიტერად, ჯგუფური ნარგავების სახით და პატარა ხეივნების შესაქმნელად.
სრულად ნახვა...

მარადმწვანე ლეგა მუხა

ოჯახი  Fagaceae A. ER-წიფლისებრნი გვარი  Quercus- L მუხა სახეობა   Quercus Glauca Thunb -  მარადმწვანე  ლეგა მუხა სამშობლო: იაპონია,კორეა ჩინეთი ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში ნ. კურდღელიას გადმოცემით 1943-44 წლებში დაუთესიათ, ამჟამად I სექტორის N20 თარგში იზრდება ყველაზე დიდი ეგზემპლარი, რომელიც სიმაღლით აღწევს  45 მეტრამდე დიამეტრით 60 სმ. ვარჯის პროექცია 17X9 მ. ჯანსაღი გარეგნობა აქვს, უხვად ინვითარებს თვითნათესს.  ყვავის აპრილის  II დეკადიდან III დეკადის  ბოლომდე. ყლორტიხ ზრდა იწყება აპრილის  პირველ რიცხვებში და მთავრდება მაისის   I დეკადაში,     ნელ მზარდ მცენარედ ითვლება, ჩრდილის  ამტანია. დაუზიანებლად იტანს დაბალ ტემპერატურებს  -12 -13 გრადუსამდე.  კარგი ზრდით ხასიათდება  ნოყიერ  დრენირებულ ნიადაგებზე.  ცუდად იზრდება თხელ, მშრალ ნიადაგებზე,  დეკორატიულია. ძირითადად გამოიყენება სოლიტრად და ჯგუფური ნარგავების სახით.
სრულად ნახვა...

წაბლფოთოლა მუხა

სამშობლო კავკასია  ფოთოლმცვენი, საკმაოდ მოზრდილ ხეა, რომელიც 20-25 მეტრის სიმაღლემდე იზრდება, იშვიათ შემთხვევებში კი 40 მეტრამდე შეიძლება მიაღწიოს. ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში იზრდება III სექტორის N2 თარგში, რომელიც სიმაღლით აღწევს  18 მეტრამდე  და დიამეტრში 60 სმ-მდე. აქვს ტყავისებური, უკუკვერცხისებრი ქვემოდან უფრო მკრთალი და შიშველი ან ძარღვების გაყოლებაზე ბეწვით მოფენილი ფოთლები, ფოთლის ქვედა მხარე  უფრო ღია მწვანეა, რომელიც ცნობილია  ძალიან მოკლე  სანაყოფე ყუნწებით. 1-2 ან რამდენიმე რკო ერთადაა შეკრებილი.  აქვს მაგარი მერქანი. იყენებენ  სამშენებლო მასალად. საავეჯო მრეწველობაში. ქერქი შეიცავს მთრიმლავ ნივთიერებებს  დეკორატიულია. გამოყენებულია მშრალი ადგილების  გასამწვანებლად, ჯგუფებად და ერთეულებად.  
სრულად ნახვა...

ჭაობის ანუ ორზოლიანი ტაქსოდიუმი

გავრცელებულია  ჩრდილოეთ ამერიკის აღმოსავლეთ  ნაწილში (ლუიზიანა, ტეხასი, არკანზასი, კაროლინა, მერილანდი და ფლორიდა) სადაც იზრდება ჭაობებსა და მდინარის ნაპირებე. აღწევს 50 მეტრამდე სიმაღლეს. 3-4 მეტრამდე  დიამეტრს და ცოცხლობს ათას წელს.  ჭაობის  ანუ ორზოლიანი ტაქსოდიუმი დაჭაობებულ ადგილებში ინვითარებს საჰაერო ფესვებს, რის მეშვეობითაც ფესვებს არ ესპობა სუნთქვის საშუალება და მცენარეს ჭაობში თავისუფალი ზრდის უნარი.   ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში ვ. მირზაშვილს 1929 წელს აღწერილი აქვს ჭაობის  ტაქსოდიუმის 60 წლამდე ხნოვანების 1 ეგზემპლარი, რომელიც მაშინ ერთადერთს წარმოადგენდა. აღწევდა სიმაღლეში 18 მეტრს და დიამეტრში 60სმ. ამჟამად ეს ხე ადგილზე არ არის. მისი დაღუპვის მიზეზი გაურკვეველია.  დღეისათვის   III სექტორის N4 თარგში  იზრდება 25 მეტრამდე სიმაღლის, რომლის დიამეტრი არის 50 სმ. კარგად გამოიყურება, სუსტად თესლნაყოფიერობენ. თვითნათესი შემჩნეული არ არის.   ჭაობის ტაქსოდიუმი სინათლის მოყვარულია, იტანს ხანმოკლე დაბალ ტემპერატურას-30 გრადუსამდე.     მერქანი მეტად გამძლე აქვს, კარგად უძლებს ტენს, ძვირფასი დეკორატიული ღირსებების გამო კარგია როგორც ერთეული, ისე ჯგუფური ნარგავების შესაქმნელად და ლამაზი ხეივნების გასაშენებლად.
სრულად ნახვა...

სულანჟის მაგნოლია

ოჯახი  Magnoliaceae  J.S.T.Hil- მაგნოლიასებრნი გვარი  Magnolia L.-მაგნოლია სახეობა Magnolia  soulangiana Soul.Bod-სულანჟის მაგნოლია  შიშველი მაგნოლიისა და შროშანაყვავილა მაგნოლიის ჰიბრიდია. გვხვდება კავკასიის შავი ზღვის სანაპიროზე. ფოთოლმცვენი დაბალი ტანის ხე ან დიდი ბუჩქია.  ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში I სექტორის N28 თარგში 8 მეტრ სიმაღლეს აღწევს- დიამეტრით 28 სმ, ვარჯის პროექცია 11X12 მ. ყვავილობენ მაგრამ თესლს არ იძლევიან. ყვავილი საკმაოდ  დიდი ძირითადად წითელი ან მოწითალო- ვარდისფერი,სურნელობას მოკლებულია, იშლება ფოთლების გაშლასთან ერთად, თუმცა ხეზე ზაფხულის  პერიოდშიც გვხვდება ზოგჯერ აქა-იქ გაშლილი.    საკმაოდ ყინვაგამძლეა, მაგრამ გვალვასაც ვერ იტანს. იძლევა ძირკვის ამონაყარს და ფესვის ნაბარტყს.  დეკორატიულია, გამოიყენება ბაღ-პარკებში ჯგუფურ ნარგავებად და სოლიტერად.
სრულად ნახვა...